Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά ή φτιαγμένη από αλμυρό ζυμάρι.
Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, χωρίς αυτιά για να μην παρασύρεται και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα.
Στον Πόντο είχαν τον “κουκουρά”. Ήταν κατασκευασμένος από ένα μεγάλο κρεμμύδι ή μια μεγάλη πατάτα που κάρφωναν πάνω της σε ημικύκλιο εφτά φτερά κότας(ή κόκορα), όσες κι οι βδομάδες της νηστείας. Το κρεμούσαν στο ταβάνι την Καθαρά Δευτέρα. Μόλις ξυπνούσαν τα παιδιά αντίκριζαν τον κουκουρά με δέος να κινείται πέρα δώθε. Καμιά φορά το φυσούσαν κρυφά και περιστρεφόταν. Φοβέριζαν τα παιδιά πως αν δεν νήστευαν ο Κουκουράς θα έτρωγε και τα νηστίσιμα. Φόβητρο μεγάλο! Στο τέλος κάθε βδομάδας αφαιρούσαν ένα φτερό μέχρι το Πάσχα.
